राधा कृष्ण की धरती के बारे में कुछ अनजानी बातें – गोवर्धन परिक्रमा
गोवर्धन पर्वत का हिन्दू धर्म में बहुत ही अधिक महत्त्व है. इसकी परिक्रमा करने से सभी मुरादें पूरी हो जाती हैं. 21 किलोमीटर की गोवर्धन परिक्रमा को लोग नंगे पाँव पूरा करते हैं तो कुछ लोग लोट – लोट कर इसकी परिक्रमा लगाते हैं. यहां परिक्रमा लगाने का कोई नियत समय नहीं है. लोग साल के 365 दिन यहां परिक्रमा लगाते हैं लेकिन हर महीने की पूर्णमासी को यहाँ बेशुमार भीड़ होती है.

Govardhan Mathura Parikrama
कहा जाता है की गोवर्धन पर्वत तिल तिल करके घट रहा है. पांच हजार साल पहले यह पर्वत 30 हजार मीटर ऊंचा हुआ करता था लेकिन अब इसकी ऊँचाई केवल 30 मीटर ही रह गयी है.

Govardhan Mathura Parikrama
यहां आने वाले लोग गिरिराज जी के मंदिर में साक्षी गोपाल जी के दर्शन करके अपनी यात्रा शुरू करते हैं.

Jai Gurudev Temple Mathura
श्रीराधा-गोविंद मंदिर: इस मंदिर का निर्माण श्रीकृष्ण जी के पोते ने करवाया था. यहीं पर गोविन्द कुंड भी है.

Govardhan Mathura Parikrama
परिक्रमा मार्ग पर अनेकों कुंड हैं जहां पर श्री कृष्ण ने लीलाएं की थी. राधा कुंड, श्याम कुंड, मानसी गंगा और कुसुम सरोवर आदि मुख्य कुंड हैं.

Govardhan Mathura Parikrama
राधा कुंड: इस कुंड को राधारानी ने अपने कंगन से खोदकर बनाया था. इस कुंड में स्नान करने से गौहत्या का पाप धुल जाता है.

Govardhan Mathura Parikrama
श्याम कुंड: कहा जाता है श्रीकृष्ण ने गौहत्या का पाप दोने के लिए अपनी छड़ी से यह कुंड बनाया था.

Govardhan Mathura Parikrama
श्रीकृष्ण पर गौहत्या का पाप: श्रीकृष्ण को मारने के लिए कंस ने अरिष्ठासुर नाम के एक असुर को भेजा था. उस समय बाल कृष्ण गाय चराने गए हुए थे तो उस असुर ने बैल का रूप धरके गायों के झुण्ड में शामिल हो गया. लेकिन श्रीकृष्ण ने उसे पहचान लिया और उसका वध कर दिया. लेकिन वह असुर चूँकि बैल के रूप में था तो श्रीकृष्ण पर गौहत्या का पाप लगा. इसके बाद श्रीकृष्ण राधारानी से मिले और उनको छू लिया. तो राधारानी भी इस पाप की भागिदार हो गयीं.

Govardhan Mathura Parikrama
इस गौहत्या के पाप को दूर करने के लिए राधारानी ने अपने कुंड से राधा कुंड और श्रीकृष्ण ने अपनी छड़ी से श्याम कुंड का निर्माण किया. कहा जाता है इन दोनों कुंड में स्नान करने से सभी तीर्थों का पुण्य मिलता है, क्योंकि इन दोनों कुंड में सभी तीर्थ विराजमान हैं.

Govardhan Mathura Parikrama
मानसी गंगा: पहले इसका विस्तार 6 किलोमीटर में था पर अब यह सिमटकर थोड़ी सी रह गयी है. कहा जाता है गोवर्धन के अभिषेक के लिए इतने गंगाजल को लाने की समस्या के चलते श्रीकृष्ण ने गंगा को ही गोवर्धन पर्वत पर उतार लिया था. इसलिए इसका नाम मानसी गंगा पड़ा.

Govardhan Mathura Parikrama
गोवर्धन पर्वत का निर्माण: क्या आपको पता है की गोवर्धन पर्वत का निर्माण कैसे हुआ? अगर नहीं तो हम आपको बताते हैं.

Govardhan Mathura Parikrama
यह कहानी श्री राम के समय की है. जब श्री राम सीता माँ को खोजते हुए समुद्र के किनारे पहुंचे तो वहाँ पर पल बनाने के लिए पत्थरों की जरूरत पड़ी. अतः हनुमान जी द्रोणगिरि पर्वत के पास गए. लेकिन द्रोणगिरि ने अपने वृद्धावस्था के बारे में बताया और अपने पुत्र गिरिराजजी या गोवर्धन पर्वत और रत्नागिरी पर्वत को साथ ले जाने के लिए कहा. हनुमान जी गिरिराज पर्वत को समुद्र के किनारे ले जाने के लिए निकल पड़े लेकिन रास्ते में उन्हें सूचना मिली की निर्माण कार्य पूरा हो गया है और अब पत्थरों की आवश्यकता नहीं है तो श्री हनुमान जी ने गिरिराज जी को गोवर्धन में स्थापित कर दिया.

Govardhan Mathura Parikrama
लेकिन तब गिरिराजजी ने हनुमान से अपनी भगवान् श्रीराम से मिलने की इच्छा के बारे में बताया तो हनुमान जी ने कहा की द्वापर युग में भगवान् श्रीकृष्ण के रूप में आकर उनसे मिलेंगे.

Govardhan Mathura Parikrama
चूतड़ टेका: गिरिराजजी को गोवर्धन में स्थापित करने के बाद हनुमान जी ने यहीं पर आराम किया था तो इस स्थान का नाम चूतड़ टेका पड गया. लेकिन एक और कथा के अनुसार जब श्रीकृष्ण ने इंद्र के क्रोध को गोवर्धन पर्वत उठाकर शांत किया था तो इसके बाद वो चूतड़ टेका पर ही बैठे थे.

Govardhan Mathura Parikrama

Govardhan Mathura Parikrama

Govardhan Mathura Parikrama

Govardhan Mathura Parikrama

Govardhan Mathura Parikrama
गूगल मैप में देखें:
- giriraj ji
- govardhan
- govardhan 2018
- govardhan 84 kos yatra
- govardhan ashram
- govardhan barsana
- govardhan chowk
- govardhan dham
- govardhan dharamshala
- govardhan festival
- govardhan giri
- govardhan giridhari
- govardhan giriraj ji
- govardhan guide
- govardhan hill
- govardhan hill images
- govardhan hill map
- govardhan hill photos
- govardhan hindi
- govardhan history
- govardhan images
- govardhan in hindi
- govardhan in mathura
- govardhan in vrindavan
- govardhan india
- govardhan jatipura
- govardhan ji
- govardhan ji ke darshan
- govardhan ji ki photo
- govardhan ka mandir
- govardhan katha
- govardhan ke darshan
- govardhan ke mandir
- govardhan ki kahani
- govardhan ki parikrama
- govardhan ki photo
- govardhan krishna
- govardhan leela
- govardhan lila
- govardhan maharaj
- govardhan mandir
- govardhan mathura
- govardhan meaning
- govardhan mountain
- govardhan nath
- govardhan near mathura
- govardhan parikrama
- govardhan parikrama distance
- govardhan parvat
- govardhan parvat images
- govardhan parvat photo
- govardhan pooja
- govardhan puja
- govardhan shila
- govardhan story
- govardhan temple
- govardhan to barsana
- govardhan up
- govardhan village
- govardhan vrindavan
- govardhan yatra
- govardhan yatra map
- govardhan yatra mathura
- goverdhan chauraha
- goverdhan ji mathura
- krishna
- mathura
- Radha